İTTİFAKSIZ SİSTEME GÖRE % 10 BARAJSIZ 24 HAZİRAN GENEL SEÇİM SONUCU:
Adalet ve Kalkın Partisi: 302
Cumhuriyet Halk Partisi: 136
Halkların Demokratik Partisi: 71
Milliyetçi Hareket Partisi: 53
İyi Parti: 38
Bir önceki yazıda 24 Haziran 2018 milletvekili seçiminde uygulanan ittifak sistemi uygulanmasaydı ortaya nasıl bir Meclis tablosu çıkardı sorusunun cevabını aramıştım: http://secimsistemleri.blogspot.com/2018/06/24-haziran-2018-genel-secimleri-1.html
Buna göre oyları % 9,89'da kalan İyi Parti yüzde 10 barajının altında kalacaktı ve kazandığı 43 milletvekilliği diğer partilere dağılacaktı. Bu yazıda da yüzde 10 barajı olmasaydı veya başka bir deyişle İyi Parti'nin oyunu % 10 kabul ederek yine ittifak sisteminin olmadığı bir hesaplamada tablo nasıl olacaktı, ona bakacağım.
Öncelikle İyi Parti'nin milletvekili kazandığı seçim bölgelerine bakalım:
3 milletvekili kazandığı bölgeler: Antalya, İstanbul 1. Bölge, İstanbul 3. Bölge
2 milletvekili kazandığı bölgeler: Adana, Ankara 1. Bölge, Ankara 3. Bölge, İstanbul 2. Bölge, Mersin
1 milletvekili kazandığı bölgeler: Afyon, Aksaray, Ankara 2. Bölge, Aydın, Balıkesir, Bursa 1. Bölge, Bursa 2. Bölge, Denizli, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Isparta, İzmir 1. Bölge, İzmir 2. Bölge, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Muğla, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon.
İyi Parti, seçim barajı uygulanmasaydı ya da barajı tek başına geçebilecek oya sahip olsaydı, ittifak sistemi olmadan da 2 ve 3 milletvekili çıkardığı bölgelerin hepsinden yine aynı sayıda milletvekili çıkaracaktı.
Ancak İyi Parti, Millet İttifakı'na dahil olmasaydı ittifak oyları sayesinde 1 milletvekili çıkardığı illerden Afyon, Aksaray, Erzurum, Sakarya ve Trabzon'dan milletvekili çıkaramayacaktı.
Ankara 2. Bölge, Aydın, Balıkesir, Bursa 1, Bursa 2, Denizli, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Isparta, İzmir 1, İzmir 2, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Muğla, Samsun ve Tekirdağ'da ise yine kendi oylarıyla 1 milletvekili çıkarabilecekti.
SONUÇ
1. 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçiminde uygulanan ittifak sisteminden en avantajlı çıkan parti İyi Parti’dir. Zira ittifak sistemi olmasaydı % 10 barajı altında kalarak hiç milletvekili çıkaramayacak olan parti, bu sistem sayesinde 43 vekil çıkardı. İttifak sistemi olmadan yapılan % 10 barajsız hesaplamada ise 5 milletvekili eksik çıkaracaktı.
2. İttifak sisteminden en çok zararı çıkan parti, 25 vekil eksik çıkaran Adalet ve Kalkınma Partisi. İyi Parti’nin dahil olmadığı ittifaksız hesaplamada 320 vekil çıkaran AKP, seçim barajo olmayan hesaplamada 302 vekil çıkaracaktı. Yani iktidar partisi, kendi önerisi olan ittifak sistemini hiç getirmeseydi hatta üstüne bir de barajı kaldırsaydı bile TBMM’de çoğunluğu tek başına elde edebilecekti.
3. İttifak sistemi uygulanmasaydı 148 milletvekili çıkaracak olan Cumhuriyet Halk Partisi seçim barajının kaldırılması durumunda oransal olarak en büyük zararı gören parti olacaktı. İttifaklı sistemde 146 vekil, ittifaksız sistemde 148 çıkaran parti, barajsız - ittifaksız sistemde 136 milletvekiline düşecekti. Bulunduğu ittifakın en güçlü partisi olmanın avantajını yaşayan CHP ittifaksız - barajsız durumda hem İyi Parti oyları sayesinde çıkardığı vekilleri çıkaramayacak hem de kendi bazı vekilliklerini İyi Parti’ye kptıracaktı.
4. Hem İyi Parti’nin hem de Halkların Demokratik Partisi’nin vekil çılardığı / çıkarma ihtimalinin bulunduğu seçim bölgesi sayısı çok azdır. Bu nedenle birinin baraj altı kalması diğerinin vekil sayısını olağanüstü artırmaz. Ancak bu seçimde Ankara, İstanbul, İzmir dışında Aydın, Mersin, Erzurum, Gaziantep gibi illerde iki parti de rekabetin içinde olmuştur. Barajlı ittifaksız sistemde 74 vekil hak eden HDP’nin sandalye sayısı barajsız ittifaksız tabloda 71 olarak gözükmektedir.
5. İttifak sisteminin zararını en çok gören ikinci parti olan Milliyetçi Hareket Partisi barajlı ittifaksız sistemde şimdikinden 8 vekil daha fazla çıkaracak ve 57 sandalyeye sahip olacaktı.Barajın uygulanmayıp İyi Parti’nin denkleme dahil olması durumunda ise 4 vekil kaybederek 53 vekille Meclis’e girecekti. dahil olduğu ittifakın küçük ortağı olduğu için sistem tüm bölgelerde aleyhine çalışmıştır.
29 Haziran 2018 Cuma
27 Haziran 2018 Çarşamba
24 Haziran 2018 Genel Seçimleri - 1 : İttifaklar Olmasaydı?
İTTİFAKSIZ SİSTEME GÖRE 24 HAZİRAN GENEL SEÇİM SONUCU:
Adalet ve Kalkınma Partisi: 320
Cumhuriyet Halk Partisi: 148
Halkların Demokratik Partisi: 75
Milliyetçi Hareket Partisi: 57
24 Haziran seçimleri Türk siyasi hayatında partilerin resmi olarak ittifak yapabildikleri ilk seçim oldu. Bilindiği üzere Türkiye'deki genel seçimlerde d'hont sistemi denen hesaplama yöntemi uygulanıyor. İttifaklardan önce, her partinin aldığı oy önce 1'e, sonra 2'ye, sonra 3'e... bölünerek partilerin kazanacağı milletvekillikleri hesaplanıyordu.
Örneğin 6 milletvekili çıkaran X şehrinde partilerin oy dağılımı şöyle olsun:
A Partisi: 60.000
B Partisi: 35.000
C PArtisi: 25.000
D Partisi: 15.000
Buna göre en yüksek sayısal değere sahip A PArtisi ilin ilk sandalyesini alır. İkinci sandalye hesabında;
B PArtisi: 35.000
A Partisi: 60.000/2= 30.000
C Partisi: 25.000
D Partisi: 15.000
B PArtisi ikinci sandalyeyi alır. Üçüncü sandalyede;
A Partisi: 30.000
C PArtisi: 25.000
B Partisi: 17.500
D Partisi: 15.000
Her adımda son milletvekilini kazanan partinin oyu, bir değer yükseltilerek bölünür ve örneğimize göre A Partisi 3 sandalye, B Partisi 2 sandalye, C Partisi de 1 sandalye kazanır.
Yeni sisteme göre partiler d'hont sistemine tek tek girmiyor. İttifak oyları bir bütün halinde sisteme giriyor ve hesaplama buna göre yapılıyor. Ardından o ittifakın kazandığı sandalye sayısı yine d'hont hesaplama yöntemine göre partiler arasında paylaştırılıyor. 24 Haziran seçimlerinde yaşadığımız Elazığ örneği aradaki farkı en net biçimde ortaya koyuyor.
AKP: 54,58
MHP: 13,54
CHP: 10,74
HDP: 10,05
İYİ: 7,67
SP: 1,76
İttifak sisteminden önceki hesaplamaya göre AKP oyu 4'e bölündüğünde dahi en yüksek değere sahip olduğundan 4 milletvekilliğini de alıyor, son milletvekilini de MHP alıyordu. Böylelikle bütün milletvekillikleri CUMHUR saflarında kalıyordu. Ancak ittifak sistemi uyarınca CUMHUR: 68,12 - MİLLET: 19,90 almış oldu. CUMHUR'un oy değeri 3'e bölündüğünde dahi yüksek olduğu için ilk 3 koltuğu CUMHUR aldı ancak 4. koltuk MİLLET'in oldu, 5. koltuğu da yine CUMHUR aldı. CUMHUR'un kendi içindeki dağılımda AKP'nin oyu MHP'nin 4 katından fazla olduğu için 4'ünü de AKP aldı, MİLLET'in tek koltuğunu da ittifakın en güçlü partisi CHP kazandı. Böylelikle CHP 10,74 oyuyla milletvekili kazanırken MHP 13,54 oyuyla vekil çıkaramamış oldu.
Bugün YSK'nın açıkladığı sonuçlar "İttifaklar olmasaydı?" sorusunun cevabı açısından bambaşka bir sonuç doğurdu. Buna göre sonuçlar açıklandığından beri yüzde 10'un üzerinde gezinen İyi Parti'nin oyunun 9,89 olduğunu açıkladı. Böylelikle ittifak sayesinde baraj sorunu bulunmayan İyi Parti'nin kazanmış olduğu 43 sandalyenin tamamının da ittifaklar olmasaydı el değiştireceğini söyleyebiliriz.
ADANA: Mevcut sonuçlara göre AKP 5, CHP 4, HDP 2, İYİ 2, MHP 2 milletvekili çıkardı, ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6, CHP 5 milletvekili çıkaracaktı.
ADIYAMAN: AKP 4, CHP 1. CHP'nin koltuğu HDP'ye geçiyor.
AFYON: AKP 3, CHP 1, MHP 1, İYİ 1 çıkardı. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada İyi Parti'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
AĞRI: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
AKSARAY: AKP 3, MHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada İyi Parti'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
AMASYA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ANKARA 1: CHP 5, AKP 4, İYİ 2, MHP 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 6, MHP 2 milletvekili çıkaracaktı.
ANKARA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
ANKARA 3: AKP 5, CHP 3, MHP 2, İYİ 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6, CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
ANTALYA: AKP 6, CHP 5, İYİ 3, MHP 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada MHP 2, CHP 4 vekillik alacaktı. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7, CHP 6, MHP 2 milletvekili çıkaracaktı.
ARDAHAN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ARTVİN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
AYDIN: Bu ilde CHP birinci parti çıktığı halde ittifak uygulaması yüzünden AKP 4, CHP 3, İYİ 1 vekil çıkardı. İttifak olmasaydı ve İyi Parti barajı geçseydi CHP 3, AKP 3, İYİ 1, HDP 1 çıkaracaktı. İyi Parti'nin baraja takılmasıyla CHP 4, AKP 3, HDP 1 olacaktı.
BALIKESİR: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
BARTIN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BATMAN: HDP 4, AKP 1. Tablo değişmiyor.
BAYBURT: AKP 1. Tablo değişmiyor.
BİLECİK: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BİNGÖL: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
BİTLİS: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
BOLU: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BURDUR: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BURSA 1: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6 milletvekili çıkaracaktı.
BURSA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
ÇANAKKALE: AKP 2, CHP 2. Tablo değişmiyor.
ÇANKIRI: AKP 2. Tablo değişmiyor.
ÇORUM: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.
DENİZLİ: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında MHP 1 milletvekili çıkaracaktı.
DİYARBAKIR: HDP 9, AKP 3. Tablo değişmiyor.
DÜZCE: AKP 2, MHP 1. Tablo değişmiyor.
EDİRNE: CHP 2, AKP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 3 milletvekili çıkaracaktı.
ELAZIĞ: Yazının başında da örneklemiştim. AKP 4 vekillik alırken MHP ikinci parti olmasına rağmen hiç alamıyor, üçüncü parti konumundaki CHP 1 vekillik alıyor. İttifak yasası olmasaydı tablo AKP 4, MHP 1 olacaktı.
ERZİNCAN: AKP 2. İttifak yasası olmasaydı AKP 1, CHP 1 olacaktı.
ERZURUM: Bu ilde de AKP 4, MHP 1 alırken HDP % 11,96 oyuyla vekil çıkaramadı ancak İYİ % 8,15 oyuyla vekil çıkardı. İttifak yasası olmasaydı HDP 1 milletvekili çıkaracaktı.
ESKİŞEHİR: AKP 3, CHP 2, İYİ 1, MHP 1. İttifak yasası olmasaydı MHP'nin sandalyesi CHP'ye geçecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında MHP yine vekil çıkaracak, CHP 3 milletvekili çıkaracaktı.
GAZİANTEP: AKP 8, CHP 2, MHP 2, HDP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında HDP 2 milletvekili çıkaracaktı.
GİRESUN: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.
GÜMÜŞHANE: AKP 2. Tablo değişmiyor.
HAKKARİ: HDP 2, AKP 1. İttifak yasası olmasaydı üç milletvekilliği de HDP'nin olacaktı.
HATAY: AKP 5, CHP 4, MHP 1, HDP 1. Tablo değişmiyor.
IĞDIR: HDP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
ISPARTA: AKP 3, İYİ 1. İyi Parti'nin barajı geçtiği ittifaksız modelde AKP'nin bir sandalyesi CHP'ye geçiyor. Ancak İyi Parti barajı aşamadığı için AKP 3, CHP 1 şeklinde sonuçlanıyor.
İSTANBUL 1: AKP 15, CHP 10, HDP 4, İYİ 3, MHP 3. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 12, AKP 16 milletvekili çıkaracaktı.
İSTANBUL 2: AKP 13, CHP 8, HDP 3, MHP 2, İYİ 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 14, HDP 4 milletvekili çıkaracaktı.
İSTANBUL 3: AKP 15, CHP 9, HDP 5, MHP 3, İYİ 3. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 17, CHP 10 milletvekili çıkaracaktı.
İZMİR 1: CHP 7, AKP 4, HDP 1, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti'nin barajı geçtiği ittifaksız modelde MHP'nin çıkardığı bir sandalye HDP'ye geçiyor ve HDP bu bölgeden 2 milletvekili çıkarıyor. İyi Parti'nin baraja takılmasıyla birlikte ise tablo CHP 7, AKP 4, HDP 2, MHP 1 olarak şekilleniyor.
İZMİR 2: CHP 7, AKP 4, İYİ 1, HDP 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 5 milletvekili çıkaracaktı.
KAHRAMANMARAŞ: AKP 6, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
KARABÜK: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı üç milletvekilliğini de AKP kazanacaktı.
KARAMAN: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı üç milletvekilliğini de AKP kazanacaktı.
KARS: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
KASTAMONU: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi MHP'ye geçecekti.
KAYSERİ: AKP 6, MHP 2, CHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
KIRIKKALE: AKP 1, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
KIRKLARELİ: CHP 2, AKP 1. Tablo değişmiyor.
KIRŞEHİR: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
KİLİS: AKP 2. Tablo değişmiyor.
KOCAELİ: AKP 7, CHP 3, MHP 1, İYİ 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 8 milletvekili çıkaracaktı.
KONYA: AKP 10, MHP 2, CHP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 11 milletvekili çıkaracaktı.
KÜTAHYA: AKP 3, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
MALATYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
MANİSA: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6 milletvekili çıkaracaktı.
MARDİN: HDP 4, AKP 2. Tablo değişmiyor.
MERSİN: AKP 4, CHP 3, HDP 2, İYİ 2, MHP 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 5, HDP 3 milletvekili çıkaracaktı.
MUĞLA: CHP 4, AKP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 3 milletvekili çıkaracaktı.
MUŞ: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
NEVŞEHİR: Bu ilde birinci parti olan AKP 2 milletvekili çıkarırken ikinci olan MHP hiç vekil çıkaramadı, üçüncü olan CHP ise ittifak oyları sayesinde 1 vekil çıkardı. İttifak sistemi olmasaydı CHP yerine MHP vekil çıkaracaktı.
NİĞDE: Bu ilde birinci parti olan AKP 2 milletvekili çıkarırken ikinci olan MHP hiç vekil çıkaramadı, üçüncü olan CHP ise ittifak oyları sayesinde 1 vekil çıkardı. İttifak sistemi olmasaydı CHP yerine MHP vekil çıkaracaktı.
ORDU: AKP 3, CHP 2, MHP 1. İttifak sistemi olmasaydı AKP 4 vekil, CHP 1 vekil çıkaracaktı.
OSMANİYE: AKP 2, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP'nin çıkardığı sandalye MHP'ye geçecekti.
RİZE: AKP 3. Tablo değişmiyor.
SAKARYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmasaydı İyi Parti barajı geçseydi bile vekil çıkaramayacak, AKP 5 vekil çıkaracaktı.
SAMSUN: AKP 5, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmayıp İyi Parti yine barajı geçseydi dağılım AKP 6, CHP 1, MHP 1, İYİ 1 olacaktı. İyi Parti barajı geçemediği için AKP 6, CHP 2, MHP 1 olacaktı.
SİİRT: HDP 2, AKP 1. Tablo değişmiyor.
SİNOP: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
SİVAS: AKP 3, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ŞANLIURFA: AKP 8, HDP 4, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP vekil çıkaramayacak, AKP 9 vekil çıkaracaktı.
ŞIRNAK: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
TEKİRDAĞ: CHP 3, AKP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
TOKAT: AKP 3, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
TRABZON: AKP 4, CHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmasaydı İyi Parti barajı geçseydi bile vekil çıkaramayacak, onun yerine MHP vekil çıkaracaktı.
TUNCELİ: HDP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
UŞAK: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
VAN: HDP 5, AKP 3. Tablo değişmiyor.
YALOVA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
YOZGAT: AKP 2, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP vekil çıkaramayacak, AKP 3 vekil çıkaracaktı.
ZONGULDAK: AKP 3, CHP 2. Tablo değişmiyor.
SONUÇ
1. 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçiminde ittifak sistemi olmasaydı İyi Parti % 10 barajına takılacağı için parlamentoya giremeyecek, bir başka deyişle hiç milletvekili çıkaramayacaktı.
2. Adalet ve Kalkınma Partisi ittifak sistemi olmasaydı tam 28 bölgede daha fazla milletvekili çıkaracaktı. Bununla beraber Milliyetçi Hareket Partisi'yle oluşturduğu Cumhur İttifakı sayesinde çıkardığı 3 milletvekilini çıkaramayacaktı. Toplamda 25 vekil fazla temsil edilecekti. Buradan hareketle ittifak sisteminden en çok zarar gören partinin Adalet ve Kalkınma Partisi olduğu açıktır.
3. Cumhuriyet Halk Partisi ittifak sistemi olmasaydı 14 bölgede daha fazla milletvekili çıkaracaktı. Bununla beraber İyi Parti ve Saadet Partisi'yle oluşturduğu Millet İttifakı sayesinde çıkardığı 12 milletvekilini çıkaramayacaktı. Toplamda 2 vekil fazla temsil edilecekti. Buna göre Cumhuriyet Halk Partisi ittifak sisteminden en az zarar gören partidir.
4. Halkların Demokratik Partisi seçimlere ittifak yapmadan girdiği için bütün bölgelerde ittifak sistemi aleyhine çalışmıştır. Parti ittifak sistemi olmasaydı çıkarabileceği 7 sandalyeyi bu sistem nedeniyle kaybetmiştir.
5. Milliyetçi Hareket Partisi dahil olduğu ittifakın küçük ortağı olduğu için sistem tüm bölgelerde aleyhine çalışmıştır. Kendi oyuyla vekil çıkaramayıp da ittifak sayesinde vekil çıkardığı seçim bölgesi 0'dır. Bununla beraber ittifak sistemi olmasaydı çıkarabileceği 8 sandalyeden olmuştur.
Adalet ve Kalkınma Partisi: 320
Cumhuriyet Halk Partisi: 148
Halkların Demokratik Partisi: 75
Milliyetçi Hareket Partisi: 57
24 Haziran seçimleri Türk siyasi hayatında partilerin resmi olarak ittifak yapabildikleri ilk seçim oldu. Bilindiği üzere Türkiye'deki genel seçimlerde d'hont sistemi denen hesaplama yöntemi uygulanıyor. İttifaklardan önce, her partinin aldığı oy önce 1'e, sonra 2'ye, sonra 3'e... bölünerek partilerin kazanacağı milletvekillikleri hesaplanıyordu.
Örneğin 6 milletvekili çıkaran X şehrinde partilerin oy dağılımı şöyle olsun:
A Partisi: 60.000
B Partisi: 35.000
C PArtisi: 25.000
D Partisi: 15.000
Buna göre en yüksek sayısal değere sahip A PArtisi ilin ilk sandalyesini alır. İkinci sandalye hesabında;
B PArtisi: 35.000
A Partisi: 60.000/2= 30.000
C Partisi: 25.000
D Partisi: 15.000
B PArtisi ikinci sandalyeyi alır. Üçüncü sandalyede;
A Partisi: 30.000
C PArtisi: 25.000
B Partisi: 17.500
D Partisi: 15.000
Her adımda son milletvekilini kazanan partinin oyu, bir değer yükseltilerek bölünür ve örneğimize göre A Partisi 3 sandalye, B Partisi 2 sandalye, C Partisi de 1 sandalye kazanır.
Yeni sisteme göre partiler d'hont sistemine tek tek girmiyor. İttifak oyları bir bütün halinde sisteme giriyor ve hesaplama buna göre yapılıyor. Ardından o ittifakın kazandığı sandalye sayısı yine d'hont hesaplama yöntemine göre partiler arasında paylaştırılıyor. 24 Haziran seçimlerinde yaşadığımız Elazığ örneği aradaki farkı en net biçimde ortaya koyuyor.
AKP: 54,58
MHP: 13,54
CHP: 10,74
HDP: 10,05
İYİ: 7,67
SP: 1,76
İttifak sisteminden önceki hesaplamaya göre AKP oyu 4'e bölündüğünde dahi en yüksek değere sahip olduğundan 4 milletvekilliğini de alıyor, son milletvekilini de MHP alıyordu. Böylelikle bütün milletvekillikleri CUMHUR saflarında kalıyordu. Ancak ittifak sistemi uyarınca CUMHUR: 68,12 - MİLLET: 19,90 almış oldu. CUMHUR'un oy değeri 3'e bölündüğünde dahi yüksek olduğu için ilk 3 koltuğu CUMHUR aldı ancak 4. koltuk MİLLET'in oldu, 5. koltuğu da yine CUMHUR aldı. CUMHUR'un kendi içindeki dağılımda AKP'nin oyu MHP'nin 4 katından fazla olduğu için 4'ünü de AKP aldı, MİLLET'in tek koltuğunu da ittifakın en güçlü partisi CHP kazandı. Böylelikle CHP 10,74 oyuyla milletvekili kazanırken MHP 13,54 oyuyla vekil çıkaramamış oldu.
Bugün YSK'nın açıkladığı sonuçlar "İttifaklar olmasaydı?" sorusunun cevabı açısından bambaşka bir sonuç doğurdu. Buna göre sonuçlar açıklandığından beri yüzde 10'un üzerinde gezinen İyi Parti'nin oyunun 9,89 olduğunu açıkladı. Böylelikle ittifak sayesinde baraj sorunu bulunmayan İyi Parti'nin kazanmış olduğu 43 sandalyenin tamamının da ittifaklar olmasaydı el değiştireceğini söyleyebiliriz.
ADANA: Mevcut sonuçlara göre AKP 5, CHP 4, HDP 2, İYİ 2, MHP 2 milletvekili çıkardı, ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6, CHP 5 milletvekili çıkaracaktı.
ADIYAMAN: AKP 4, CHP 1. CHP'nin koltuğu HDP'ye geçiyor.
AFYON: AKP 3, CHP 1, MHP 1, İYİ 1 çıkardı. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada İyi Parti'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
AĞRI: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
AKSARAY: AKP 3, MHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada İyi Parti'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
AMASYA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ANKARA 1: CHP 5, AKP 4, İYİ 2, MHP 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 6, MHP 2 milletvekili çıkaracaktı.
ANKARA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
ANKARA 3: AKP 5, CHP 3, MHP 2, İYİ 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6, CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
ANTALYA: AKP 6, CHP 5, İYİ 3, MHP 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi bile ittifaksız hesaplamada MHP 2, CHP 4 vekillik alacaktı. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7, CHP 6, MHP 2 milletvekili çıkaracaktı.
ARDAHAN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ARTVİN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
AYDIN: Bu ilde CHP birinci parti çıktığı halde ittifak uygulaması yüzünden AKP 4, CHP 3, İYİ 1 vekil çıkardı. İttifak olmasaydı ve İyi Parti barajı geçseydi CHP 3, AKP 3, İYİ 1, HDP 1 çıkaracaktı. İyi Parti'nin baraja takılmasıyla CHP 4, AKP 3, HDP 1 olacaktı.
BALIKESİR: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
BARTIN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BATMAN: HDP 4, AKP 1. Tablo değişmiyor.
BAYBURT: AKP 1. Tablo değişmiyor.
BİLECİK: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BİNGÖL: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
BİTLİS: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
BOLU: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BURDUR: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
BURSA 1: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6 milletvekili çıkaracaktı.
BURSA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
ÇANAKKALE: AKP 2, CHP 2. Tablo değişmiyor.
ÇANKIRI: AKP 2. Tablo değişmiyor.
ÇORUM: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.
DENİZLİ: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında MHP 1 milletvekili çıkaracaktı.
DİYARBAKIR: HDP 9, AKP 3. Tablo değişmiyor.
DÜZCE: AKP 2, MHP 1. Tablo değişmiyor.
EDİRNE: CHP 2, AKP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 3 milletvekili çıkaracaktı.
ELAZIĞ: Yazının başında da örneklemiştim. AKP 4 vekillik alırken MHP ikinci parti olmasına rağmen hiç alamıyor, üçüncü parti konumundaki CHP 1 vekillik alıyor. İttifak yasası olmasaydı tablo AKP 4, MHP 1 olacaktı.
ERZİNCAN: AKP 2. İttifak yasası olmasaydı AKP 1, CHP 1 olacaktı.
ERZURUM: Bu ilde de AKP 4, MHP 1 alırken HDP % 11,96 oyuyla vekil çıkaramadı ancak İYİ % 8,15 oyuyla vekil çıkardı. İttifak yasası olmasaydı HDP 1 milletvekili çıkaracaktı.
ESKİŞEHİR: AKP 3, CHP 2, İYİ 1, MHP 1. İttifak yasası olmasaydı MHP'nin sandalyesi CHP'ye geçecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında MHP yine vekil çıkaracak, CHP 3 milletvekili çıkaracaktı.
GAZİANTEP: AKP 8, CHP 2, MHP 2, HDP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında HDP 2 milletvekili çıkaracaktı.
GİRESUN: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.
GÜMÜŞHANE: AKP 2. Tablo değişmiyor.
HAKKARİ: HDP 2, AKP 1. İttifak yasası olmasaydı üç milletvekilliği de HDP'nin olacaktı.
HATAY: AKP 5, CHP 4, MHP 1, HDP 1. Tablo değişmiyor.
IĞDIR: HDP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
ISPARTA: AKP 3, İYİ 1. İyi Parti'nin barajı geçtiği ittifaksız modelde AKP'nin bir sandalyesi CHP'ye geçiyor. Ancak İyi Parti barajı aşamadığı için AKP 3, CHP 1 şeklinde sonuçlanıyor.
İSTANBUL 1: AKP 15, CHP 10, HDP 4, İYİ 3, MHP 3. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 12, AKP 16 milletvekili çıkaracaktı.
İSTANBUL 2: AKP 13, CHP 8, HDP 3, MHP 2, İYİ 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 14, HDP 4 milletvekili çıkaracaktı.
İSTANBUL 3: AKP 15, CHP 9, HDP 5, MHP 3, İYİ 3. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 17, CHP 10 milletvekili çıkaracaktı.
İZMİR 1: CHP 7, AKP 4, HDP 1, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti'nin barajı geçtiği ittifaksız modelde MHP'nin çıkardığı bir sandalye HDP'ye geçiyor ve HDP bu bölgeden 2 milletvekili çıkarıyor. İyi Parti'nin baraja takılmasıyla birlikte ise tablo CHP 7, AKP 4, HDP 2, MHP 1 olarak şekilleniyor.
İZMİR 2: CHP 7, AKP 4, İYİ 1, HDP 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 5 milletvekili çıkaracaktı.
KAHRAMANMARAŞ: AKP 6, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
KARABÜK: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı üç milletvekilliğini de AKP kazanacaktı.
KARAMAN: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı üç milletvekilliğini de AKP kazanacaktı.
KARS: AKP 2, HDP 1. Tablo değişmiyor.
KASTAMONU: AKP 2, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi MHP'ye geçecekti.
KAYSERİ: AKP 6, MHP 2, CHP 1, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 7 milletvekili çıkaracaktı.
KIRIKKALE: AKP 1, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
KIRKLARELİ: CHP 2, AKP 1. Tablo değişmiyor.
KIRŞEHİR: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
KİLİS: AKP 2. Tablo değişmiyor.
KOCAELİ: AKP 7, CHP 3, MHP 1, İYİ 1, HDP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 8 milletvekili çıkaracaktı.
KONYA: AKP 10, MHP 2, CHP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 11 milletvekili çıkaracaktı.
KÜTAHYA: AKP 3, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi uygulanmasaydı CHP'nin sandalyesi AKP'ye geçecekti.
MALATYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
MANİSA: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 6 milletvekili çıkaracaktı.
MARDİN: HDP 4, AKP 2. Tablo değişmiyor.
MERSİN: AKP 4, CHP 3, HDP 2, İYİ 2, MHP 2. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 5, HDP 3 milletvekili çıkaracaktı.
MUĞLA: CHP 4, AKP 2, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında AKP 3 milletvekili çıkaracaktı.
MUŞ: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
NEVŞEHİR: Bu ilde birinci parti olan AKP 2 milletvekili çıkarırken ikinci olan MHP hiç vekil çıkaramadı, üçüncü olan CHP ise ittifak oyları sayesinde 1 vekil çıkardı. İttifak sistemi olmasaydı CHP yerine MHP vekil çıkaracaktı.
NİĞDE: Bu ilde birinci parti olan AKP 2 milletvekili çıkarırken ikinci olan MHP hiç vekil çıkaramadı, üçüncü olan CHP ise ittifak oyları sayesinde 1 vekil çıkardı. İttifak sistemi olmasaydı CHP yerine MHP vekil çıkaracaktı.
ORDU: AKP 3, CHP 2, MHP 1. İttifak sistemi olmasaydı AKP 4 vekil, CHP 1 vekil çıkaracaktı.
OSMANİYE: AKP 2, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP'nin çıkardığı sandalye MHP'ye geçecekti.
RİZE: AKP 3. Tablo değişmiyor.
SAKARYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmasaydı İyi Parti barajı geçseydi bile vekil çıkaramayacak, AKP 5 vekil çıkaracaktı.
SAMSUN: AKP 5, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmayıp İyi Parti yine barajı geçseydi dağılım AKP 6, CHP 1, MHP 1, İYİ 1 olacaktı. İyi Parti barajı geçemediği için AKP 6, CHP 2, MHP 1 olacaktı.
SİİRT: HDP 2, AKP 1. Tablo değişmiyor.
SİNOP: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
SİVAS: AKP 3, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
ŞANLIURFA: AKP 8, HDP 4, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP vekil çıkaramayacak, AKP 9 vekil çıkaracaktı.
ŞIRNAK: HDP 3, AKP 1. Tablo değişmiyor.
TEKİRDAĞ: CHP 3, AKP 3, İYİ 1. İyi Parti barajı geçseydi ittifaksız yapılan hesaplamada da tablo değişmeyecekti. Ancak İyi Parti'nin baraja takıldığı dikkate alındığında CHP 4 milletvekili çıkaracaktı.
TOKAT: AKP 3, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.
TRABZON: AKP 4, CHP 1, İYİ 1. İttifak sistemi olmasaydı İyi Parti barajı geçseydi bile vekil çıkaramayacak, onun yerine MHP vekil çıkaracaktı.
TUNCELİ: HDP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.
UŞAK: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
VAN: HDP 5, AKP 3. Tablo değişmiyor.
YALOVA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.
YOZGAT: AKP 2, MHP 1, CHP 1. İttifak sistemi olmasaydı CHP vekil çıkaramayacak, AKP 3 vekil çıkaracaktı.
ZONGULDAK: AKP 3, CHP 2. Tablo değişmiyor.
SONUÇ
1. 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçiminde ittifak sistemi olmasaydı İyi Parti % 10 barajına takılacağı için parlamentoya giremeyecek, bir başka deyişle hiç milletvekili çıkaramayacaktı.
2. Adalet ve Kalkınma Partisi ittifak sistemi olmasaydı tam 28 bölgede daha fazla milletvekili çıkaracaktı. Bununla beraber Milliyetçi Hareket Partisi'yle oluşturduğu Cumhur İttifakı sayesinde çıkardığı 3 milletvekilini çıkaramayacaktı. Toplamda 25 vekil fazla temsil edilecekti. Buradan hareketle ittifak sisteminden en çok zarar gören partinin Adalet ve Kalkınma Partisi olduğu açıktır.
3. Cumhuriyet Halk Partisi ittifak sistemi olmasaydı 14 bölgede daha fazla milletvekili çıkaracaktı. Bununla beraber İyi Parti ve Saadet Partisi'yle oluşturduğu Millet İttifakı sayesinde çıkardığı 12 milletvekilini çıkaramayacaktı. Toplamda 2 vekil fazla temsil edilecekti. Buna göre Cumhuriyet Halk Partisi ittifak sisteminden en az zarar gören partidir.
4. Halkların Demokratik Partisi seçimlere ittifak yapmadan girdiği için bütün bölgelerde ittifak sistemi aleyhine çalışmıştır. Parti ittifak sistemi olmasaydı çıkarabileceği 7 sandalyeyi bu sistem nedeniyle kaybetmiştir.
5. Milliyetçi Hareket Partisi dahil olduğu ittifakın küçük ortağı olduğu için sistem tüm bölgelerde aleyhine çalışmıştır. Kendi oyuyla vekil çıkaramayıp da ittifak sayesinde vekil çıkardığı seçim bölgesi 0'dır. Bununla beraber ittifak sistemi olmasaydı çıkarabileceği 8 sandalyeden olmuştur.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)