24 Haziran 2018 Genel Seçimleri - 4 : HDP Barajı Geçemeseydi?

HDP'NİN BARAJI AŞAMAMASI DURUMUNDA 24 HAZİRAN GENEL SEÇİM SONUCU:

Adalet ve Kalkınma Partisi: 343
Cumhuriyet Halk Partisi: 156
Milliyetçi Hareket Partisi: 51
İyi Parti: 48
Saadet Partisi: 1
Bağımsız: 1



24 Haziran genel seçimlerine giderken gündemi en çok meşgul eden konu Halkların Demokratik Partisi'nin yüzde 10 seçim barajını aşıp aşamayacağıydı. HDP'nin barajı aşamaması durumunda AKP'nin milletvekili sayısını muazzam bir şekilde artıracağı ve parlamentoda çoğunluğu açık ara ele geçireceği söyleniyordu. Sırf bu nedenle aslında HDP seçmeni olmayan pek çok iktidar muhalifinin meclis seçimlerinde oyunu HDP'ye vereceği söylenegeldi. Neticede HDP % 11,7 gibi bir oy oranıyla seçim barajını aştı ve parlamentoda 67 sandalyeye sahip oldu. 

Bu yazıda eğer HDP seçim barajını aşamasaydı nasıl bir tabloyla karşı karşıya kalacaktık sorusuna cevap arayacağım. Muhakkak ki "HDP'nin baraj altı kalması demek en az % 1,8 oyunun diğer partilere dağılması demek, o oyların hangi partilerin oyunu artıracağını bilemeden % 100 sağlıklı bir hesaplama yapılamaz." Ancak bu oy geçişlerinin hangi partileri ne oranda dağılacağını ölçme olanağımız bulunmadığı için partilerin mevcut oyları üzerinden bu hesaplama yapılmıştır. Dilerseniz o % 1,8 oyun çeşitli bağımsız adaylara ya da milletvekili dağılımında hiç hesaba katmadığımız Hür Dava Partisi'ne, Vatan Partisi'ne ya da seçimlere katılma hakkı olduğunuz varsaydığımız X partiye gitmiş olduğunu düşünebiliriz.

HDP'nin parlamento koltuk dağılımında hesaba katılmadığı durumda iller bazında şöyle bir tabloyla karşılaşacaktık:



ADANA: AKP 5, CHP 4, HDP 2, İYİ 2, MHP 2. HDP barajı geçemeseydi AKP 6, CHP 5 milletvekili çıkaracaktı.

ADIYAMAN: AKP 4, CHP 1. Tablo değişmiyor.

AFYON: AKP 3, CHP 1, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

AĞRI: HDP 3, AKP 1. HDP'nin 3 sandalyesi de AKP'ye geçiyor.

AKSARAY: AKP 3, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

AMASYA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ANKARA 1: CHP 5, AKP 4, İYİ 2, MHP 1, HDP 1. HDP'nin sandalyesi AKP'ye geçiyor.

ANKARA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 2, İYİ 1.  Tablo değişmiyor.

ANKARA 3: AKP 5, CHP 3, MHP 2, İYİ 2. Tablo değişmiyor.

ANTALYA: AKP 6, CHP 5, İYİ 3, MHP 1, HDP 1. MHP'nin vekil sayısı 2'ye çıkıyor.

ARDAHAN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ARTVİN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

AYDIN: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

BALIKESİR: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

BARTIN: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

BATMAN: HDP 4, AKP 1. HDP barajı geçemeseydi AKP 4, SP 1 olacaktı.

BAYBURT: AKP 1. Tablo değişmiyor.

BİLECİK: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

BİNGÖL: AKP 2, HDP 1. AKP 3 vekil çıkarıyor.

BİTLİS: AKP 2, HDP 1. AKP 3 vekil çıkarıyor.

BOLU: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

BURDUR: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

BURSA 1: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.

BURSA 2: AKP 6, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

ÇANAKKALE: AKP 2, CHP 2. Tablo değişmiyor.

ÇANKIRI: AKP 2. Tablo değişmiyor.

ÇORUM: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.

DENİZLİ: AKP 4, CHP 3, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

DİYARBAKIR: HDP 9, AKP 3. HDP barajı geçemeseydi AKP 9, İYİ 1, CHP 1 vekil çıkarıyor; eski Hüdapar genel başkanı bağımsız aday Zekeriya Yapıcıoğlu da milletvekili seçiliyordu.

DÜZCE: AKP 2, MHP 1. Tablo değişmiyor.

EDİRNE: CHP 2, AKP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

ELAZIĞ: AKP 4, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ERZİNCAN: AKP 2. Tablo değişmiyor.

ERZURUM: AKP 4, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

ESKİŞEHİR: AKP 3, CHP 2, İYİ 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.

GAZİANTEP: AKP 8, CHP 2, MHP 2, HDP 1, İYİ 1. HDP'nin sandalyesi AKP'ye geçiyor.

GİRESUN: AKP 3, CHP 1. Tablo değişmiyor.

GÜMÜŞHANE: AKP 2. Tablo değişmiyor.

HAKKARİ: HDP 2, AKP 1. HDP'nin 2 sandalyesi AKP'ye geçiyor.

HATAY: AKP 5, CHP 4, MHP 1, HDP 1. HDP'nin sandalyesi İYİ'ye geçiyor.

IĞDIR: HDP 1, MHP 1. HDP'nin sandalyesi AKP'ye geçiyor.

ISPARTA: AKP 3, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

İSTANBUL 1: AKP 15, CHP 10, HDP 4, İYİ 3, MHP 3. HDP'nin 4 sandalyesinden 2'si AKP'ye 2'si CHP'ye geçiyor.

İSTANBUL 2: AKP 13, CHP 8, HDP 3, MHP 2, İYİ 2. HDP'nin 3 sandalyesi AKP, CHP ve İYİ'ye geçiyor.

İSTANBUL 3: AKP 15, CHP 9, HDP 5, MHP 3, İYİ 3. HDP'nin 5 sandalyesinden 3'ü AKP'ye 2'si CHP'ye geçiyor.

İZMİR 1: CHP 7, AKP 4, HDP 1, İYİ 1, MHP 1. HDP'nin sandalyesi İYİ'ye geçiyor.

İZMİR 2: CHP 7, AKP 4, İYİ 1, HDP 1, MHP 1. HDP'nin sandalyesi İYİ'ye geçiyor.

KAHRAMANMARAŞ: AKP 6, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KARABÜK: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KARAMAN: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KARS: AKP 2, HDP 1. HDP'nin sandalyesi CHP'ye geçiyor.

KASTAMONU: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KAYSERİ: AKP 6, MHP 2, CHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

KIRIKKALE: AKP 1, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KIRKLARELİ: CHP 2, AKP 1. Tablo değişmiyor.

KIRŞEHİR: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

KİLİS: AKP 2. Tablo değişmiyor.

KOCAELİ: AKP 7, CHP 3, MHP 1, İYİ 1, HDP 1. HDP'nin sandalyesi AKP'ye geçiyor.

KONYA: AKP 10, MHP 2, CHP 2, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

KÜTAHYA: AKP 3, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

MALATYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.

MANİSA: AKP 5, CHP 3, İYİ 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.

MARDİN: HDP 4, AKP 2. HDP'nin 4 sandalyesinin tamamı AKP'ye geçiyor.

MERSİN: AKP 4, CHP 3, HDP 2, İYİ 2, MHP 2. HDP'nin 2 sandalyesinden biri AKP'ye biri CHP'ye geçiyor.

MUĞLA: CHP 4, AKP 2, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

MUŞ: HDP 3, AKP 1. HDP'nin 3 sandalyesinin tamamı AKP'ye geçiyor.

NEVŞEHİR: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor. 

NİĞDE: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ORDU: AKP 3, CHP 2, MHP 1. Tablo değişmiyor.

OSMANİYE: AKP 2, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

RİZE: AKP 3. Tablo değişmiyor.

SAKARYA: AKP 4, CHP 1, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

SAMSUN: AKP 5, CHP 2, MHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

SİİRT: HDP 2, AKP 1. HDP'nin 2 sandalyesi de AKP'ye geçiyor.

SİNOP: AKP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

SİVAS: AKP 3, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ŞANLIURFA: AKP 8, HDP 4, MHP 1, CHP 1. HDP'nin 4 vekilliğinden 3'ü AKP'ye 1'i MHP'ye geçiyor.

ŞIRNAK: HDP 3, AKP 1. HDP'nin 3 sandalyesi de AKP'ye geçiyor.

TEKİRDAĞ: CHP 3, AKP 3, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

TOKAT: AKP 3, CHP 1, MHP 1. Tablo değişmiyor.

TRABZON: AKP 4, CHP 1, İYİ 1. Tablo değişmiyor.

TUNCELİ: HDP 1, CHP 1. HDP'nin sandalyesi AKP'ye geçiyor.

UŞAK: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

VAN: HDP 5, AKP 3. HDP'nin 5 sandalyesinden 4'ü AKP'ye 1'i CHP'ye geçiyor.

YALOVA: AKP 2, CHP 1. Tablo değişmiyor.

YOZGAT: AKP 2, MHP 1, CHP 1. Tablo değişmiyor.

ZONGULDAK: AKP 3, CHP 2. Tablo değişmiyor.



SONUÇ

1. Bu yazıdan önce 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçimlerine ilişkin 3 ayrı senaryoyu incelemiştim: İttifak sisteminin olmadığı tablo, ittifaksız sistemde seçim barajının da olmadığı tablo ve CHP'nin Millet İttifakı'na dahil olmadığı tablo. Bu senaryoların hiçbiri Adalet ve Kalkınma Partisi'ne HDP'nin barajı aşamadığı tablo kadar kazanç getirmemişti. Güneydoğu'daki pek çok ilde HDP ile çekişen Adalet ve Kalkınma Partisi, HDP barajı aşamasaydı mevcut sistemde sahip olduğu 67 milletvekilliğinden tam 48'ini kazanacaktı ve Meclis'te açık ara çoğunluğu sağlayacaktı.

2. Mevcut tabloda 146 sandalyeye sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi, HDP'nin barajı aşamaması durumunda 10 fazla sandalye çıkaracaktı. Bu sandalyelerin Diyarbakır, Kars ve Van dışında tamamı HDP'nin batıdaki büyük şehirlerden çıkaracağı vekillikler olacaktı.

3. HDP'nin barajı aşamaması Milliyetçi Hareket Partisi'ne 2 fazla vekillik olarak yansıyacaktı. MHP; Antalya ve Şanlıurfa'da birer milletvekili fazla çıkarmış olacaktı.

4. İyi Parti de HDP'nin barajı aşamaması durumunda 5 sandalyeye daha fazla sahip olacaktı. Bu vekilliklerden yalnızca Diyarbakır İyi Parti'nin Doğu ve Güneydoğu'da HDP'den aldığı yer olacak; diğer vekillikler Hatay, İstanbul ve İzmir'den gelecekti.

5. HDP'nin denklem dışı kalması parlamentoya bir partiyi daha sokmuş olacaktı. Dahil olduğu Millet İttifakı içerisinde yalnızca Batman'da lider parti konumunda olan Saadet Partisi, parlamentoya Batman'dan sokmuş olduğu bir vekille girebilecekti.

6. Meclis'in bir de bağımsız milletvekili olacaktı. HDP'nin baraj dışı kalmasıyla Hür Dava Partisi eski genel başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu Diyarbakır'da bağımsız olarak aldığı % 4,14 oyla parlamentoya girebilecekti.